Tahribatsız muayene, kontrol ve muayene yapılacak olan malzemelerin veya parçaların bütünlüğüne zarar vermeden yapılan muayene şeklidir. Tahribatsız muayenenin sonuçları, daha önce yapılmış olan tahribatlı muayenelerin sonuçlarına dayanarak değerlendirilmektedir.
İşin doğrusu bu yöntemde kontrol ve muayene çalışmaları sırasında teste tabi tutulan malzemelerin ve parçaların ne iç yapılarında ne de dış yüzeylerinde fiziki olarak bir zarar meydana gelmemektedir. Teknolojinin gelişmesi, daha yüksek kalitede üretim yaplması ve servis güvenliğinin artması ile birlikte günümüzde tahribatsız muayene yöntemlerine daha fazla ağırlık verilmektedir. Bu çalışmalarda kullanılan cihazların hataları daha hassas tanımlaması, sonuçların daha hızlı alınması, işletme maliyetlerinin daha düşük olması ve cihazların kolayca taşınabilir olması sayesinde çok farklı tahribatsız muayene yöntemleri gelişmiştir. Daha da gelişmeye devam etmektedir.
Tahribatsız muayene yöntemleri genel olarak, malzemelerin içinde görünmeyen süreksizlikleri veya malzeme yüzeyine açık süreksizlikleri tespit etmek için kullanılmaktadır. Bu yöntemler malzemelerdeki hata ve kusurların yanı sıra kapalı bir malzemenin içinde bulunan başka malzemelerin miktarını ölçmek, monte edilmiş parçaların durumlarını belirlemek ve metal yüzeylerdeki boya kalınlığını ölçmek için kullanılmaktadır.
Genel olarak muayene ve test kuruluşları tarafından tahribatsız muayeneler kapsamında şu hizmetler verilmektedir:
- Görsel muayene (VT)
- Penetrant muayene (PT)
- Manyetik partiküllerle muayene (MT)
- Ultrasonik muayene (UT)
- Radyografik muayene (RT)
Görsel muayeneler esas olarak çıplak gözle yapılmaktadır. Ürünlerin yüzeyindeki süreksizlikler, kaliteyi etkileyen unsurlar ve yapısal bozukluklar incelenmektedir. Çok basit bir tekniktir ama diğer tahribatsız muayene yöntemlerinde önce bu yönteme başvurulması ve gözle muayene yapılarak bulguların kaydedilmesi istenmektedir.
Penetrant muayeneler ile sadece malzemelerin dış yüzeylerindeki hatalar tespit edilmektedir. Ancak gözenekli malzemeler için penetrant muayene yapılmaz. Penetrant sıvısı malzemenin yüzeyine püskürtülür ve çatlaklar doldurur. Daha sonra sıvı yüzeyden temizlenmekte ve çatlaklar gözle veya siyah ışık altında incelenmektedir.
Manyetik partiküllerle muayeneler, mıknatıslanma özelliği olan malzemelerin muayenesi için kullanılmaktadır. Bu yöntem ile malzemelerin manyetik, elektriksel ve geometrik süreksizlikleri ölçülmektedir.
Ultrasonik muayeneler, kontrol ve muayene edilecek malzemeye ultrasonik ses dalgaları gönderilerek yapılmaktadır. Bu yöntem ile malzemelerin yüzeyinde veya içinde olan problemler tespit edilmektedir. Genelde de malzemelerin kalınlığını belirlemek için kullanılmaktadır. Örneğin boru içindeki paslanmalar bu yöntemle tespit edilmektedir.
Radyografik muayeneler, kontrol ve muayene edilecek malzemeye X veya gamma ışınları, yani çok küçük dalga boyuna sahip ancak yüksek enerjili ışınlar gönderilerek yapılmaktadır. Bu yöntem ile, çeşitli malzemeleri işlemek için kullanılan maddeler kontrol edilmektedir. Bu ışınlar sayesinde farklı ayrıntılar gözlemlenmektedir. Radyasyon yoğunluğundaki değişimler, malzemelerin kalınlığı ve kompozisyonu hakkında fikir vermektedir.
Hangi yöntem uygulanacak olursa olsun malzeme muayeneleri, malzemelerin özelliklerini belirlemek, malzeme seçimini doğru yapmak ve seçilen malzemelerin beklenen işlevi doğru yapıp yapmayacağını anlamak için yapılmaktadır.
Firmamız tahribatsız muayene hizmetlerini, ilgili yasal düzenlemelere, yerli ve yabancı kuruluşlar tarafından yayınlanan standartlara ve test yöntemlerine uygun şekilde gerçekleştirmektedir.