Çok yakın bir zamanda Ekonomi Bakanlığı tarafından yapılan bir açıklamada, yakında ithal led ampuller, elektrik motorları, televizyonlar, soğutucular, klimalar, fırınlar, bulaşık makinaları ve çamaşır makinalarında enerji verimliliği testlerinin yapılmaya başlanacağı ifade edilmiştir. Bu şekilde bu sayılan elektrikli cihazlarda enerji verimliliğinin arttırılması ve elektrik tasarrufu sağlanması hedeflenmektedir. Bu uygulama, aynı zamanda elektrikli cihazların çalışırken doğal çevreye verdikleri olumsuz etkilerin düşürülmesi açısından da önemli bir gelişmedir. Keza enerjide dışa bağımlı olduğumuz dikkate alınırsa bu karar, ülkemizin cari açığının kapatılmasına da katkıda bulunacak bir karardır.
Genel olarak ülkemizde sıkı ithalat denetimi politikası uygulanmaktadır ve bu çerçevede, dışarıdan ithal edilen ürünler için ürün güvenliğine önem verilmektedir. Denetimlere tabi ürünlerinde belge ve işaret kontrolleri zaten yapılıyordu ancak buna ilave olarak laboratuvar testlerinin yapılması da zorunlu hale getirilmiştir.
Bakanlıktan yapılan açıklamaya göre, bu denetimler sırasında güvenli bulunmayan 8 milyon ürüne ithal izni verilmemiştir. Bu ürünlerin hemen hemen dörtte birinden fazlasını led ampuller teşkil etmektedir. Enerji kullanımında aydınlatmanın ciddi bir yer tuttuğu dikkate alınacak olursa ithalat denetimleri çalışmasında laboratuvar testleri uygulaması son derece önemli olmaktadır.
Bu uygulamanın başarılı olması ile birlikte bundan sonra, elektrik motorları, televizyonlar, soğutucular, klimalar, fırınlar, bulaşık makinaları ve çamaşır makinaların ithal edilmesi sırasında da laboratuvarlarda enerji verimliliği testlerinin yapılmasna başlanacaktır.
Doğal kaynakların giderek tükenme noktasına geldiği günümüzde enerji tasarrufu son derece öncelikli bir konu olmuştur. Sanayide tüketilen elektriğin yüzde 70’ye yakın bir kısmını elektrik motorları tüketmektedir. Sadece elektrik motorlarında yapılacak bir tasarrufun bile etkisi çok yüksektir. Enerji verimliliği en üst düzeye çıkarılacak olsa, elde edilecek elektrik tasarrufu miktarı, Birecik Barajı’nın altı ayda veya Keban Barajı’nın 3 ayda ürettiği enerji kadardır. Bu rakamlar hiç de küçümsenecek boyutta değildir. Sadece elektrik motorları, kullanım ömürleri boyunca neredeyse değerinin elli katı miktarda elektrik tüketmektedir. Demek ki elektrik motorlarında enerji verimliliği dörtte bir düşürülse, ciddi bir tasarruf elde edilecektir.
2016 yılında başlatılan ithalatta ürün güvenliği denetimleri çerçevesinde bu şekilde yapılacak enerji verimliliği testleri ile birlikte, enerji tasarrufu oldukça üst seviyelere çıkarılmış olacaktır. Bu sonuçların elde edilmesinde yapılacak laboratuvar testleri uygulaması önemli bir etkendir.
Bakanlıktan yapılan açıklamaya göre, enerji verimliliği testleri için açıklanan takvim şu şekildedir:
- Led ampullerin laboratuvar testlerine 15 Mart 2018 tarihinde başlanacak
- Elektrik motorlarının laboratuvar testlerine 2 Nisan 2018 tarihinde başlanacak
- Klima ve soğutucuların testlerine 2 Mayıs 2018 tarihinde başlanacak
- Televizyonlar, fırınlar, bulaşık makinaları ve çamaşır makinalarının testlerine 2018 yılının ikinci yarısında başlanacak
Enerji Verimliliği Denetim ve İdari Yaptırımlar Yönetmeliği Ne Getirecek?
İthal edilecek elektrikli cihazların denetim uygulaması dışında, bir de Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı tarafından taslak çalışmaları sürdürülen Enerji Verimliliği Denetim ve İdari Yaptırımlar Yönetmeliği bulunmaktadır. Söz konusu yönetmelik, enerjinin ve enerji kaynaklarının kullanımında verimliliğin artırılmasını hedef almakta ve buna yönelik olmak üzere, gerçek ve tüzel kişiler tarafından yerine getirilmesi gereken yükümlülükler, sorumluluklar ve denetimleri açıklamaktadır. Ayrıca yürülükteki yasal düzenlemelere aykırı faaliyetlerin tespiti ve idari yaptırımların uygulanmasına yönelik esasları düzenlemektedir.
Bu tür kontrol ve denetimler devletin resmi kuruluşlarında görevli mühendis, uzman ve uzman yardımcıları tarafından yapılacaktır. Ancak enerji verimliliği alanında faaliyette bulunan özel kuruluşların ve bağımsız ve tarafsız denetim kuruluşlarının faaliyetleri de saklı tutulmuştur.
Yapılacak enerji denetimlerinde uyulması beklenen ilkeler şunlardır:
- Denetim çalışmalarının yapılması, sonuçların değerlendirilmesi ve denetim raporunun hazırlanması sırasında tarafsız davranılmalıdır.
- Dürüstlük ve tarafsızlığını etkileyen herhangi bir müdahaleye imkan verilmemelidir.
- Denetim faaliyetlerinde görevin gerektirdiği özen ve titizlik gösterilmelidir.
- Çalışmalarda hem söz konusu yönetmelik esasları hem de genel kabul görmüş denetim ilkelerine uyulmalıdır.
- Denetimler sırasında enerji verimliliği hizmetlerini olumsuz şekilde etkileyecek önemli noktalar tespit edilmişse, çalışmanın sonucu beklenmeden bu durum açıklanmalıdır.
- Denetim çalışmaları, denetim yapılan yerlerdeki çalışmaları engellememelidir.
Enerji Verimliliğinde Muayene ve Test Laboratuvarların Önemi
Bağımsız ve tarafsız test laboratuvarlarında enerji verimliliği konusunda temel ilke, müşterilerin enerji ihtiyaçlarını tespit etmek, enerji maliyetlerini ekonomik değerlere çekmek ve işletmelerin uluslararası standartlara uygun enerji çözümleri üretmelerine destek olmaktır.
Binaların enerji performansı ölçümlerinin yapılması ve enerji kimlik belgelerinin oluşturulması konusunda Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı da gereki adımları atmaktadır. Bu çerçevede olmak üzere, özellikle binalarda enerji verimliliği, sanayide enerji verimliliği, elektrikli ev araçlarının enerji verimliliği, ev ve işyerlerinde ısıtma ve soğutma sistemlerinde enerji verimliliği, aydınlatmada enerji verimliliği ve ulaşımda enerji verimliliği konularında enerji verimliliği testleri yapılmaktadır.
Ekonomimiz her yıl artan bir oranda enerji ihtiyacı duymaktadır. Enerji ihtiyacı artmakta ancak enerji ihtiyacının büyük bir kısmı ithal kaynaklardan karşılanmaktadır. Bu yüzden enerji tasarrufuna önem vermek ve alternatif enerji kaynaklarına yönelmek, özellikle de yenilenebilir enerji kaynaklarından yararlanmak gerekmektedir. Enerji ve Tabbi Kaynakları Bakanlığı, yoğun bir şekilde kullanılan elektrikli cihazların enerji verimliliği kriterlerine uygun olarak üretilmesi konusunda gerekli düzenlemeleri yapmaktadır. Test ve muayene kuruluşları da çeşitli elektrikli cihazların enerji verimliliği testlerini yapmakta ve belli bir enerji verimliliği sınıfının altında kalan ürünleri tespit etmektedir.
Testleri gerçekleştirilen başlıca ürünler şunlar olmaktadır:
- Ev tipi soğutma cihazları
- Doğrusal olmayan ev tipi lambalar
- Entegre balastsız floresan lambalar ve yüksek yoğunluklu boşalmalı lambalar
- Ev tipi çamaşır makineleri
- Devirdaim pompaların çevreye duyarlı tasarım gereklilikleri
- Elektrik motorlarının çevreye duyarlı tasarım gerekleri
- Televizyonların enerji etiketi
- Ev tipi klimaların enerji etiketi
- Ev tipi fırınlar, ocaklar ve aspiratörlerin enerji etiketi
- Elektrikli süpürgelerin enerji etiketi
- Ev tipi bulaşık makinelerinin enerji etiketi
- Ev tipi çamaşır kurutma makinelerinin enerji etiketi
Kuruluşumuz da güçlü bir teknolojik altyapı ve çalışan kadrosu ile ayrıntılı bir şekilde enerji verimliliği test hizmetleri vermektedir.