Üretilen veya tüketilen elektrik enerjisi miktarını, ya da devrelerde üretilen ve tüketilen işi ölçen ölçüm cihazlarına elektrik sayacı denmektedir. Elektrik devresi üzerinde elektrik enerjisi ile çalışan ne kadar fazla cihaz veya ekipman varsa, yani ne kadar fazla elektrik enerjisi tüketilirse, sayacın üzerinde bulunan ibre o oranda hızlı döner. Elektrik sayaçları, tüketilen enerji miktarını watt/saat olarak göstermektedir.

Elektrik sayaçlarında ibre, devamlı olarak bir dönme hareketi yapmaktadır. Bu dönme hareketinin hızı, tamamen harcanan elektriğin gücü ile orantılı olmaktadır. Mekaniksel olarak elektrik sayaçlarında karşı koyma momenti yerine, sürekli dönen ibrenin hızı ile orantılı olan frenleyici moment etki yapmaktadır. Frenleyici moment ise, ibre ile aynı mil üzerine tespit edilen bir diskin üzerinde bulunmaktadır. Bu yüzden bu sayaçlarda elektrik akımının etkisi ile dönen sistem, belli bir açı kadar sapma yapmaktadır.

Elektrik sayaçları analog ve dijital olmak üzere iki türlüdür. Anolog sayaçlar elektromıknatıs, alüminyum disk ve sabit bir mıknatısdan oluşmaktadır. Alüminyum disk, elektromıknatıs kutupları arasında serbestçe dönmektedir. Dijital sayaçlarda ise, elektronik devre elemanları bulunmaktadır. Bu sayaçların üzerinde LCD panel, led sinyal çıkışları, çağrı butonu ve sıfırlama butonu vardır.

Elektrik sayaçları uzman elektrikçiler tarafından bağlanır ve resmi görevliler tarafından mühürlenir. Genel olarak evlerde veya küçük işletmelerde olduğu gibi alçak gerilim şebekelerinde elektrik sayaçları doğrudan bağlanır.

Günümüzde ev ve işyerleri için tasarlanan ve özellikleri kişilere ve işletmelere göre değişen akıllı sayaç sistemleri yaygınlaşmaktadır. Bu şekilde enerjinin daha verimli kullanımı sağlanırken, bir yandan da kaçak elektrik kullanımının önüne geçilmiş olmaktadır.

Kontrol kartlarında sistem, ön ödemeli kredi esasına dayanmaktadır. Tüketiciler peşin ödeyerek aldıkları kredi kadar elektrik kullanım hakkı elde etmiş olmaktadır. Bu sistemde sayaçtan, tüketim miktarı, kalan kullanım hakkı, belli bir zaman içinde toplam tüketim miktarı, en son enerji kesme hatası, yetkisiz müdahale tarihi, en son kredi yükleme tarihi ve sayaç tipi ve seri numarası gibi bilgiler alınabilir.

Elektrik sayaçları ve kontrol kartlarının güvenli çalışması ve insan sağlığı ve mal güvenliği bakımından tehlike yaratmaması için LVD testlerinin yaptırılması gerekmektedir.