LVD Testleri

Elektrik akımı taşıyan parçaları tutan plastikler üzerinde genelde kızaran tel test yöntemi uygulanmaktadır. Bu test yapılırken plastik malzemenin üzerine yüksek sıcaklıklarda ısıtılan tel ile temas edilmekte ve bir süre sonra plastik malzemenin bu temastan nasıl etkilendiği gözlemlenmektedir. Bu sırada temas sonrasında alev oluşursa sönme süresi ve plastik parçada damlama olup olmadığı incelenmektedir. Kısaca bu test ile plasik malzemenin belli sıcaklıklarda yanmazlığı konusunda emin olunmaktadır. Genel olarak bu test çalışmasında başvurulan standart şudur:

• TS 10486 EN 60998-1 Bağlama düzenleri (Klemensler) - Ev ve benzeri yerlerdeki alçak gerilim devreleri için - Bölüm 1: Genel özellikler

Bu standart, elektrik enerjisinin konutlarda ve işyerlerinde kullanıldığı yerlerde, som veya örgülü rijit veya bükülgen, kesit alanı 0,2 milimetrekareden 35 milimetrekareye kadar olan, iki veya daha fazla bakır iletkenin bağlanması için bağımsız birimler şeklinde olan ve beyan gerilimi, 1000 Hz’e kadar 1000 volt alternattif akımı ve 1500 volt doğru akımı aşmayan bağlama düzenlerini (klemensleri) kapsamaktadır.

Bu standart genel olarak elektriksel uygulamalarda kullanılan bir test standardıdır ve testler sonucunda plastik malzemenin yüksek ısı veya endüksiyon ortamında dayanma gücü ölçülmüş olmaktadır.

Kızaran tel testleri için bu standart yanı sıra şu standarda da başvurulmaktadır:

• TS EN 60695-2-11 Yangın tehlikesi deneyi - Bölüm 2-11: Kızaran / sıcak telin esas alındığı deney yöntemleri - Nihai ürünler için kızaran tel ile alevlenebilirlik deneyi yöntemi (GWEPT)

Kızaran tel testleri, elektrikli cihazlarda kullanılan plastik malzemenin alev alma riskini ve kendiliğinden sönme kapasitesi hesaplamak için uygulanmaktadır.

Yetkili laboratuvarlarda çok sayıda elektriksel testler arasında kızaran tel testleri de yapılmaktadır. Kuruluşumuz da LVD test çalışmaları kapsamında, LVD kızaran tel testlerini, ilgili yasal düzenlemelere, yerli ve yabancı kuruluşlar tarafından yayınlanan standartlara ve test yöntemlerine uygun şekilde gerçekleştirmektedir.

Bu arada kuruluşumuz, ÖSAS Akreditasyon Kurumu'ndan, TS EN ISO/IEC 17025 standardına uygun şekilde akredite olmuştur ve yapılan test, ölçüm, analiz, kontrol ve muayene işlemleri ve düzenlenen raporlar, özel ve resmi denetimlerde geçerli kabul edilmektedir.

Elektrik sistemlerinde, elektrik tesisatında veya elektrikli ve elektronik bütün cihazlarda gerilim bulunan kısımlar ile gerilim bulunmayan kısımlar arasında iozlasyon (yalıtım) sağlanmalıdır. Aksi halde elektrik enerjisi, bulunmaması gereken kısımlara geçecektir. Bu durum insanların can ve mal güvenliği açısından tehlikelidir. Yalıtım amacı ile kullanılan maddeler yalıtkan maddelerdir. Yalıtkan maddeler elektrik akımını çevresine iletmeyen maddelerdir. Ancak kullanım alanlarına uygun yalıtkan madde kullanılması gerekmektedir.

Elektrik yalıtkanları, doğal olarak elektriği iletmeyen maddelerdir. İşin doğrusu insan vücudu dahil mütün maddeler bir ölçüye kadar iletkendir. Ancak bu maddelerin belli bir dayanma güçleri bulunmaktadır. İşte bu güce izolasyon veya yalıtkanlık direnci denmektedir. Eğer yalıtkan maddenin gösterdiği direncin üzerinde bir elektrik akımı olursa, kaçınılmaz olarak bu madde bir iletken olarak davrancak ve elektriği iletecektir.

Yekili laboratuvarlarda bir maddenin yalıtkanlık direnci değeri, test ve kontrol edilmektedir. İzolasyon test cihazları, iletkenlerin yalıtkanlık dirençlerini ölçmeye yarayan test ve ölçüm cihazlarıdır. Bu cihazlar, farklı kademelerde doğru akım üreten bir jeneratör gibi çalışmaktadır. Elektrik motorlarının, alçak, orta ve yüksek gerilim kablolarının, transformatörlerin ve elektrikli cihazların izolasyon direnç testlerinde izolasyon test cihazları kullanılmaktadır. Bu cihazlarla çok hızlı sonuçlar elde edilmektedir. Elde edilen değerler yüksek ise, izolasyonun iyi olduğu anlaşılmaktadır. Aksi halde tesisatın veya cihazın sağlıklı olduğu söylenemez. İzolasyon direnci düşük sistemlere, herhangi bir risk yaşamamak için elektrik verilmemelidir.

İş Ekipmanlarının Kullanımında Sağlık ve Güvenlik Şartları Yönetmeliği’nin, bakım, onarım ve periyodik kontroller ile ilgili hususlar başlıklı ekinde (Ek 3), izolasyon ve yalıtkanlık testleri, tesisatlar başlığı altında ele alınmıştır. Buna göre izolasyon testlerinin elektrik mühendisleri, elektrik teknikerleri veya yüksek teknikerler tarafından yapılması gerekmektedir.

Yetkili laboratuvarlarda çok sayıda elektriksel testler arasında izolasyon direnci testleri de yapılmaktadır. Kuruluşumuz da LVD test çalışmaları kapsamında, LVD izolasyon direnci testlerini, ilgili yasal düzenlemelere, yerli ve yabancı kuruluşlar tarafından yayınlanan standartlara ve test yöntemlerine uygun şekilde gerçekleştirmektedir.

Bu arada kuruluşumuz, ÖSAS Akreditasyon Kurumu'ndan, TS EN ISO/IEC 17025 standardına uygun şekilde akredite olmuştur ve yapılan test, ölçüm, analiz, kontrol ve muayene işlemleri ve düzenlenen raporlar, özel ve resmi denetimlerde geçerli kabul edilmektedir.

Elektrik santrallerinde üretilen elektrik enerjisi, dağıtım hatlarına iletilmektedir ve elektrik iletim hatlarının, güvenli bir şekilde kurulması ve elektriği en düşük kayıplarla iletmesi beklenmektedir. Yüksek gerilim hatları, yerleşim bölgeleri ile elektrik santralleri arasına döşenen hatlardır. Bu hatların üzerinde 150 bin voltun üzerinde gerilim taşınmaktadır.

Yetkili laboratuvarlarda yapılan yüksek gerilim testleri sırasında, kablonun uzunluğu, kesiti ve cinsine bağlı olarak farklı test yöntemleri uygulanmaktadır. Bazı laboratatuvarlar 20 kilometre uzunluğa kadar test yapabilme kapasitesine sahiptir.

Laboratuvurlar bu testler sırasında esas olarak yerli ve yabancı kuruluşlar tarafından geliştirilen standartları esas almaktadır. Bu standartlardan birkaçı şunlardır:

• TSE K 361 Bağlantı kutuları - Metalik ekranlı toprak bağlantı kutuları - Yüksek gerilim kabloları için
• TS EN 61083-1 Yüksek gerilim ani darbe deneylerinde ölçme amacıyla kullanılan sayısal kaydediciler - Bölüm 1: Sayısal kaydediciler için özellikler
• TS EN 60060-1 Yüksek gerilim deney teknikleri - Bölüm 1: Genel tarifler ve deney kuralları
• TS EN 60507 İzolatörler - AA sistemlerinde kullanılan yüksek gerilim seramik ve cam izolatörlere uygulanan yapay kirlilik deneyleri
• TS EN 62271-107 Yüksek gerilim anahtarlama düzeni ve kontrol düzeni - Bölüm 107: 1 kv’un üzerinde ve 52 kv’a kadar (52 kv dahil) beyan gerilimler için alternatif akım sigortalı devre anahtarları
• TS EN 50443 Yüksek gerilim AA güç besleme sistemleri ve/veya yüksek gerilim AA elektrik cer sistemlerinin boru hatlarında neden olduğu elektromanyetik girişim etkileri
• TS 2051 EN 60270 Kablolar - Yüksek gerilim deney teknikleri - Kısmi boşalma ölçmeleri

Yetkili laboratuvarlarda çok sayıda elektriksel testler arasında yüksek gerilim testleri de yapılmaktadır. Kuruluşumuz da LVD test çalışmaları kapsamında, LVD yüksek gerilim testlerini, ilgili yasal düzenlemelere, yerli ve yabancı kuruluşlar tarafından yayınlanan standartlara ve test yöntemlerine uygun şekilde gerçekleştirmektedir.

Bu arada kuruluşumuz, ÖSAS Akreditasyon Kurumu'ndan, TS EN ISO/IEC 17025 standardına uygun şekilde akredite olmuştur ve yapılan test, ölçüm, analiz, kontrol ve muayene işlemleri ve düzenlenen raporlar, özel ve resmi denetimlerde geçerli kabul edilmektedir.

Elektriksel güvenliğin sağlanması gereken her noktada topraklama çalışmaları büyük önem taşımaktadır. Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı tarafından 2013 yılında yayınlanan İş Ekipmanlarının Kullanımında Sağlık ve Güvenlik Şartları Yönetmeliği’nin, bakım, onarım ve periyodik kontroller ile ilgili hususlar başlıklı ekinde de süreklilik testleri, tesisatlar maddesinde ele alınmıştır (Ek 3). Yönetmelik esaslarına göre ilgili standartlar eğer başka bir koşul öngörmüyorsa, süreklilik testlerinin her yıl en az bir kere yaptırılması gerekmektedir. Bu testler mutlaka elektrik mühendisleri, elektrik teknikerleri veya yüksek teknikerler tarafından yapılmak zorundadır. Aksi halde yetkisiz kişi ve kuruluşlar tarafından yapılacak testlerin bir anlamı yoktur.

Toprak sürekliliği testleri, bu konuyu içeren yasal düzenlemeler çerçevesinde gerçekleştirilmektedir. Bu yasal düzenlemeler şunlardır:

• Elektrik Tesislerinde Topraklamalar Yönetmeliği
• Elektrik Kuvvetli Akım Tesisleri Yönetmeliği
• Elektrik İç Tesisleri Yönetmeliği

İşletmelerde elektriksel süreklilik, topraklama sistemlerinin kimyasal, mekanik ve elektrokimyasal bozulmalara karşı korunması anlamına gelmektedir. Bu testler, koruma iletkeni ile erişilebilir metal kısımlar arasında gerçekleştirilmektedir. Bu testlerin amacı, bir elektrik kaçağı olması durumunda elektrikli cihazı kullanan kişilerin güvenliğini sağlamaktır. Esasen topraklama çalışmalarının temelinde, insan sağlığının ve işletmenin mal güvenliğinin sağlanması yatmaktadır. Herhangi bir arıza veya hata olması durumunda elektriğin zararlarından korunmak düşüncesi esastır. Yeni alınan veya değiştirilen bir cihazın işletmede hizmete alınmasından önce montaj ve kurulma aşamasında test ve ölçümlerinin yapılması gerekmektedir.

Yetkili laboratuvarlarda çok sayıda elektriksel testler arasında toprak sürekliliği testleri de yapılmaktadır. Kuruluşumuz da LVD test çalışmaları kapsamında, LVD toprak sürekliliği testlerini, ilgili yasal düzenlemelere, yerli ve yabancı kuruluşlar tarafından yayınlanan standartlara ve test yöntemlerine uygun şekilde gerçekleştirmektedir. Bu testler yapılırken dikkate alınan birkaç strandart şunlardır:

• TS HD 60364-4-43 Binalarda elektrik tesisatı - Bölüm 4: Güvenlik koruması - Grup 43: Aşırı akıma karşı koruma
• TS HD 60364-5-54 Bina elektrik tesisatları - Bölüm 5: Elektrikli cihazların seçimi ve montajı - Kısım 54: Topraklama düzenlemeleri ve görüntü koruyucu iletkenler

Bu arada kuruluşumuz, ÖSAS Akreditasyon Kurumu'ndan, TS EN ISO/IEC 17025 standardına uygun şekilde akredite olmuştur.