Son zamanlarda iş kazalarının sayısında ve bu kazalarda sakat kalanların ve yaşamlarını kaybedenlerin sayısında ciddi bir artış izlenmektedir. Bu durumda iş sağlığı ve güvenliği konusunun, toplumda bir farkındalık yarattığı söylenebilir. İş sağlığı ve güvenliği kavramı, çalışanları korumaya yönelik alınan önlemler ve yapılan uygulamaların, yasal düzenlemeler ve standartlar ile desteklenmesini açıklamaktadır.

Kısaca iş güvenliği, bir işletmede çalışanların, sağlıklı ve güvenli koşullarda çalışmasını sağlamak için alınan önlemler bütünüdür. İşletmelerin faaliyet türüne bağlı olarak, o işyerinde işlerin sorun çıkarmadan yürütülmesi için, ortaya çıkması muhtemel tehlikelerden çalışanların korunması ve daha güvenli bir çalışma ortamının oluşturulması amacı ile bir yöntem çerçevesinde yapılan çalışmalar iş güvenliği olarak ele alınmaktadır. Ancak iş güvenliği konusu sadece çalışanlar ile sınırlı değildir. Çalışanlar başta olmak üzere çalışma ortamını, işletmeyi, tedarikçi firmalarını, iş yaptığı başka firmaları ve işin yapıldığı çevre koşullarını da kapsamaktadır.

Bugün iş güvenliği konusu bir bilim dalı haline gelmiştir. Yukarıda sayılan çerçeve içinde iş yerinde meydana gelen iş kazaları ve meslek hastalıkları risklerinin ortaya çıkması durumunda alınması gerekli önlemler bütün ayrıntıları ile ele alınmaktadır. Doğal olarak bu süreçleri hazırlamak ve gerekli ekipmanları sağlamak işverenin sorumluluğundadır. Ayrıca işletmede sorumlu diğer kişiler de görev ve yetkileri çerçevesinde sorumludurlar. Bilimsel anlamda iş sağlığı ve güvenliği konusu, hukuk, ekonomi, tıp, sosyoloji ve psikoloji alanlarına da uzanmaktadır. Bu konuda çıkarılan çeşitli yasal düzenlemeler de bulunmaktadır.

İşçi sağlığı ve iş güvenliği açısından sadece ergonomik koşullar değil, çalışma ortamının koşulları da önemli bir faktördür. Çalışma ortamının yeterince aydınlatılmamış olması, havalandırılmamış olması, çok gürültülü olması, dinlenme sürelerinin yeterli olmaması, yapılan işin çalışma temposunun düşük veya yüksek olması, vücudu ve belli organları aşırı yoran çalışmaların yapılıyor olması, ağır iş koşulları ve bunlar gibi çeşitli olumsuz koşullar, işçi sağlığı ve iş güvenliğini olumsuz şekilde etkilemektedir.

İşletmelerin faaliyet çeşitlerine bağlı olarak muhtemel riskleri doğru yönetebilmek amacı ile OHSAS İşçi Sağlığı ve İş Güvenliği Yönetim Sistemi standardı geliştirilmiştir. Bu standart İngiliz Standartlar Örgütü (BSI) tarafından geliştirilmiştir ve ISO 9001 veya ISO 14001 standartları gibi ürün veya hizmetin güvenliğinden çok, iş sağlığı ve güvenliğini esas almıştır.

OHSAS 18001 standardı ülkemizde TSE tarafından şu başlıklar altında yayınlanmıştır:

• TS 18001 İş sağlığı ve güvenliği yönetim sistemleri - Şartlar
• TS 18002 İş sağlığı ve güvenliği yönetim sistemleri - TS 18001 uygulama kılavuzu

Ancak OHSAS 18001 standardının bir akreditasyonu olmadığı için Uluslararası Standartlar Organizasyonu 2014 yılında bir komite kurarak, bu standardın geliştirilmesi yönünde çalışmalar başlatmıştır. ISO 45001 İş Sağlığı ve Güvenliği Yönetim Sistemi standardı başlığı altında yayınlanacak olan bu yeni standart üzerinden çalışmalar devam etmektedir.

OHSAS 18001 İşçi Sağlığı ve İş Güvenliği Yönetim Sistemi standardının temeli, yine bir İngiliz standardı olan BS 8800 standardına dayanmaktadır.

OHSAS 18001 standardının hedefleri şu şekilde sayılabilir:

·         Çalışanların ve denetleyenlerin görev ve sorumluluklarını belirlemek

·         Çalışanları iş kazalarından ve meslek hastalıklarından korumak ve onlara rahat ve güvenilir bir çalışma ortamı sağlamak

·         Yürürlükteki yasal düzenlemelere ve yayınlanan yerli ve yabancı standartlara uyum sağlamak

·         Meslek hastalıkları ve iş kazaları yüzünden doğan iş gücü kayıplarını önlemek

·         İşletme kaynaklarının korunmasını sağlamak

·         İş verimini yükseltmek, buna karşılık maliyetleri düşürmek

·         İşletmeye rekabet gücü kazandırmak

·         Yapılacak yasal denetimlere karşı işletmenin hazır olmasını sağlamak